W wieloetnicznym imperium Xiongnu kobiety miały wielką władzę
18 kwietnia 2023, 11:23Na 1500 lat przed Czyngis-chanem, który zapoczątkował budowę największego lądowego imperium w historii ludzkości, mongolscy nomadzi stworzyli swoje pierwsze imperium. Konfederacja Xiongnu powstała w III wieku p.n.e. i przez kilka wieków dominowała na stepach Azji Wschodniej, rzucając wyzwanie imperialnym Chinom i skłaniając je do rozbudowy Wielkiego Muru. Konfederacja Xiongnu była państwem wieloetnicznym o wysokim zróżnicowaniu genetycznym nawet wśród elity rządzącej.
Cukrzyca typu 1. spowolnia rozwój dziecięcego mózgu
22 grudnia 2014, 12:40Naukowcy zauważyli, że mózg dzieci z cukrzycą typu 1. (Ct1) rośnie wolniej niż u zdrowych rówieśników. Amerykański zespół zademonstrował, że stale podwyższony poziom cukru może być szkodliwy dla rozwijającego się mózgu.
Hormon szczęścia czy przekleństwo rolników?
29 stycznia 2009, 22:58Co sprawia, że niepozorna szarańcza, owad spokrewniony z konikiem polnym, staje się jednym z najpoważniejszych szkodników, żerujących w stadach, które śmiało można by nazwać gangami? Okazuje się, że kluczem do tej odmiany jest... serotonina, zwana niekiedy "hormonem szczęścia".
Niezwykły biały karzeł pulsar rzuci światło na ewolucję gwiazd
20 czerwca 2023, 17:23Białe karły to pozostałości po gwiazdach niedużych gwiazdach. Zbudowane są ze zdegenerowanej materii. Ich masa jest porównywalna z masą Słońca, ale wielkością przypominają Ziemię. Zespół naukowy, na czele którego stoją astronomowie z University of Warwick doniósł o odkryciu drugiego białego karła, który jest pulsarem, obracającą się gwiazdą emitującą wiązkę promieniowania elektromagnetycznego. To niezwykłe odkrycie – dotychczas znaliśmy pulsary, którymi były gwiazdy neutronowe – pozwoli na lepsze zrozumienie ewolucji gwiazd.
Brak aktywności powoduje 2-krotnie więcej zgonów niż otyłość
15 stycznia 2015, 12:13Studium ponad 334 tys. Europejczyków wykazało, że brakowi ruchu można przypisać 2-krotnie więcej zgonów niż otyłości. Wystarczy jednak codzienna 20-minutowa energiczna przechadzka, by ryzyko wczesnego zgonu znacząco spadło.
Sprzątający duet
20 lutego 2009, 10:02W nowych budynkach powietrze bywa zanieczyszczone formaldehydem (CH2O), który wydobywa się z materiałów budowlanych, np. wykładzin, zasłon, dykty czy klejów. Powoduje on zespoły chorego budynku oraz wieloważnego uczulenia na substancje chemiczne (ang. multiple chemical sensitivity, MCSS), objawiające się m.in. bólem głowy, alergiami czy astmą. Naukowcy koreańscy wykazali, że dzięki dwóm gatunkom roślin lotne zanieczyszczenia organiczne można usunąć już w ciągu 4 godzin.
Zanikanie dużych roślinożerców wieszczy problemy
4 maja 2015, 15:58Zanikanie wielkich roślinożerców może spowodować, że w ekosystemie pojawi się poważna luka. Problem dotyczy przede wszystkim Afryki i części Azji, w tym najbardziej zróżnicowanych przyrodniczo obszarów planety.
Nowy gatunek małpy wzmacnia hipotezę o ewolucji najstarszych przodków człowieka w Europie
24 sierpnia 2023, 10:11Nowo odkryty gatunek wymarłej małpy wzmacnia hipotezę mówiącą, że najwcześniejsi przodkowie człowieka ewoluowali we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, w Europie i Azji, zanim wyemigrowali do Afryki, gdzie powstał nasz gatunek. Skamieniałe szczątki małp znajdowane we wschodnich częściach Śródziemiomorza stanowią oś sporu na temat pochodzenia małp afrykańskich oraz ludzi. Naukowcy nie są zgodni, jak należy klasyfikować te zwierzęta na drzewie ewolucyjnym.
Szympansy zmieniają wokalizacje, by lepiej porozumieć się z 'nowymi'
6 lutego 2015, 11:55Szympansy mogą zmienić swoje zawołania na oznaczenie pokarmów, by lepiej komunikować się z nowymi znajomymi. Wcześniej naukowcy myśleli, że dźwięki te są wyrazem podniecenia (np. preferencji), a małpy mają nad nimi niewielką kontrolę.
Gąsienica na leczeniu
18 marca 2009, 09:30Gdy czujemy się chorzy, zażywamy lekarstwa. Podobnie zachowują się szympansy, okazuje się jednak, że do takich zachowań są zdolne również bezkręgowce, a mianowicie gąsienice niedźwiedziówkowatych (Arctiidae).
